Badania i analizy

Badanie uścisku dłoni pomaga zidentyfikować osoby starsze zagrożone słabością i zaplanować profilaktyczne usługi zdrowotne, aby zmniejszyć ryzyko ich uzależnienia i ograniczeń w poruszaniu się. Słaba siła chwytu jest silnym czynnikiem prognostycznym złych wyników leczenia, zwiększonych ograniczeń funkcjonalnych, niskiej jakości życia, dłuższego pobyty w szpitalu, a nawet śmierci – ostrzegają naukowcy. Oto jak pod lupą wypadła siła mięśni polskich seniorów. Siła uścisku dłoni to prosta, szybka i niedroga miara stosowana w praktyce klinicznej, rehabilitacji i badaniach zdrowia publicznego do oceny funkcji układu mięśniowo szkieletowego. Mierzona dynamometrem siła uścisku dłoni pozwala zidentyfikować nie tylko osłabienie mięśni kończyn górnych, ale także siłę i sprawność funkcjonalną kończyn dolnych. Zdaniem naukowców, prostota pomiaru w połączeniu z jego niskim kosztem sprawia, że jest on godny uwagi przy ocenie ogólnego stanu zdrowia osób starszych. „Zapobieganie pogorszeniu się siły mięśni u osób starszych powinno być przedmiotem interwencji pod koniec kariery zawodowej oraz po przejściu na emeryturę. Państwowa opieka geriatryczna jest niewystarczająca. Nie odpowiada rzeczywistym potrzebom starszej populacji. Dlatego wczesna ocena siły uścisku dłoni pozwoliłaby na wprowadzenie różnych form wsparcia, zmniejszając przyszłe koszty opieki zdrowotnej” – uważają autorzy artykułu. Siła uścisku dłoni spada wraz z wiekiem Do badania zakwalifikowano osoby według następujących kryteriów włączenia: wiek 65 lat i więcej, prawidłowy stan poznawczy, poziom sprawności fizycznej umożliwiający chodzenie oraz wyrażenie świadomej zgody na udział w badaniu. Siła chwytu dłoni dominującej została oceniona na podstawie średniej z trzech prób uzyskanych za pomocą pomiaru z wykorzystaniem dynamometru ręcznego JAMAR PLUS. Pomiaru dokonano w pozycji siedzącej na krześle bez podłokietników, stopy osoby badanej spoczywały płasko na podłodze, ramiona ustawione były wzdłuż tułowia, łokieć zgięty pod kątem 90 stopni, przedramię w pozycji neutralnej. Każdemu z uczestników polecono maksymalne zaciśnięcie dłoni i przytrzymanie uścisku przez 6 sekund. Średnia siła chwytu osób starszych w wieku 80-85 lat wynosiła 17,97 (14,47 kg dla kobiet oraz 25,66 kg dla mężczyzn) a w grupie powyżej 85 lat - 16,68 kg (13,51 kg dla kobiet oraz 21,77 kg dla mężczyzn). Badanie potwierdziło pozytywny związek siły chwytu z wiekiem, ze wzrostem, masą ciała, BMI, zdolnością do wykonywania podstawowych i złożonych czynności życia codziennego, mobilnością i równowagą ciała zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. W badaniu stwierdzono również, że niezależnym czynnikiem wpływającym na siłę chwytu dłoni był stan cywilny. Polki słabsze od Brytyjek, Polacy od Niemców Średnia siła uścisku dłoni dla kobiet w Polsce wyniosła 16,91 kg, co jest zbliżone do wyników z Portugalii i znacznie niższe niż w Wielkiej Brytanii. Średnia wartość siły uścisku dłoni dla mężczyzn w Polsce wynosiła 19,98 kg i była niższa niż w Niemczech oraz Szwajcarii. Naukowcy przypuszczają, że różnice ze względu na wiek i płeć między poszczególnymi krajami wynikają prawdopodobnie z różnic genetycznych w masie mięśniowej, stylu życia i opiece zdrowotnej osób starszych. Według Wiśniowskiej-Szurlej i współautorów badania, obniżona siła mięśniowa występowała u około 50 proc. starszych kobiet i mężczyzn. Naukowcy sugerują, że jedną z przyczyn tak wysokiego odsetka osób z obniżoną siłą mięśni może być niewystarczający poziom aktywności fizycznej wśród osób starszych w Polsce. Rekomendacje Światowej Organizacji Zdrowia w zakresie podejmowania aktywności fizycznej w grupie osób w wieku od 45 do 65 lat spełnia 4,2 proc. populacji, natomiast w grupie powyżej 80 lat jedynie 0,6 proc. Badanie opublikowane w maju w Scientific Reports (Nature) przeprowadził zespół z Uniwersytetu Rzeszowskiego w składzie: dr Agnieszka Wiśniowska-Szurlej, dr Agnieszka Ćwirlej-Sozańska, mgr Justyna Kilian, dr Natalia Wołoszyn, dr Bernard Sozański i dr hab. Anna Wilmowska-Pietruszyńska. Więcej na ten temat w artykule źródłowym: https://www.nature.com/articles/s41598-021-89408-9 Źródło informacji: Nauka w Polsce, PAP, Karolina Duszczyk Fot. pasja1000/ Pixabay