Biorąc pod uwagę zależności pomiędzy obciążeniem sportowców w procesie treningu, występowaniem kontuzji i wynikami sportowymi, wysoce istotną kwestią, szczególnie
w sporcie wyczynowym, stało się monitorowanie zawodników.
Specjaliści medycyny sportowej oraz sztab szkoleniowy zawodników dysponują teraz szerokim spektrum narzędzi do monitorowania zarówno obciążeń treningowych, reakcji sportowców na te obciążenia, jak i poziomu zmęczenia czy przetrenowania.
Obecnie dostęp do informacji na temat różnych metod czy narzędzi do monitorowania jest tak szeroki jak nigdy dotąd. Jednak nie zawsze nadmiar wiedzy w tym zakresie jest
sprzymierzeńcem. Często sztab szkoleniowy w gąszczu informacji nie jest w stanie wyłapać tych najważniejszych i wdrożyć ich w optymalny sposób.
Co chcę osiągnąć?
Dlatego kluczowa w doborze narzędzi i metod monitorowania sportowców jest odpowiedź na pytanie: „Co chcę osiągnąć poprzez monitorowanie sportowców?”. Dość często w takim przypadku odpowiedzią jest maksymalizacja pozytywnych efektów treningu (np. sprawności, gotowości i wydajności) oraz minimalizacja negatywnych skutków
(np. nadmiernego zmęczenia, kontuzji i chorób). Jednak kluczowe w podjęciu decyzji dotyczącej doboru odpowiednich metod i narzędzi monitorowania jest doprecyzowanie
celów oraz indywidualizacja potrzeb zawodników w tym zakresie.
Wyzwaniem stojącym przed sztabem szkoleniowym jest to, jak zarządzać dużymi ilościami zebranych danych, jak dokonywać sensownej interpretacji tych danych, tak aby na ich podstawie przygotować konkretne zalecenia oraz przełożyć tę wiedzę na działania, które zostaną wdrożone w codziennej pracy z zawodnikami.
Odpowiednio dobrane metody
Zarówno w praktyce klinicznej, jak i w sportach wyczynowych istnieje wysoka indywidualizacja potrzeb monitorowania pojedynczych zawodników, a pracujący z nimi trenerzy czy fizjoterapeuci zainteresowani są skutecznością metod monitorowania pojedynczych zawodników i doborem konkretnych metod do ich indywidualnych potrzeb. Bardzo istotnym czynnikiem jest tu dobór odpowiednio czułych metod pomiarowych i sposobu uzyskania wyników, tak aby można było jasno określić, na ile obserwowane zmiany są istotne i mają znaczenie kliniczne.
Do takich wskaźników mówiących o wielkości zmian zaliczamy odchylenie standardowe danych (SD), wskaźnik z-score czy minimalną klinicznie istotną różnicę. Za ich pomocą można w sposób liczbowy (mierzalny) ocenić, czy dany zawodnik odstaje (pozytywnie lub negatywnie) od wartości uważanej za prawidłową czy też normatywną. Trzeba mieć jednak również świadomość ograniczeń, jakie ma każda z tych metod, i uwzględnić to zarówno na poziomie interpretacji wyników monitorowania, jak i na etapie wdrażania na ich podstawie
zmian w procesie treningu.
Jeśli chcesz przeczytać artykuł autorstwa dr. Łukasza Oleksego w całości, zapraszamy do naszej czytelni online – LINK
Możesz też otrzymać wersję papierową magazynu. Wystarczy, że wypełnisz formularz bezpłatnej prenumeraty – LINK
Fot. Renith R/ Unsplash
