Ponad połowa Polaków uważa zdrowie za najważniejszą wartość w życiu. Wciąż jednak zmagamy się z narastającym konsekwencjami siedzącego trybu życia oraz niskiego poziomu aktywności fizycznej naszego społeczeństwa. Według ekspertów to właśnie aktywność fizyczna jest jednym z najłatwiej dostępnych rozwiązań, które wspierają nasze zdrowie i ograniczają ryzyko wystąpienia chorób cywilizacyjnych. Jak wskazują badania naukowe, regularna dawka ruchu to bardzo skuteczna profilaktyka, dzięki której można zapobiec ok. 3,9 mln zgonów rocznie na całym świecie. Dodatkowo aktywność fizyczna niweluje negatywne skutki długotrwałego stresu, poprawiając samopoczucie.
Aktywność fizyczna jako profilaktyka
Choroby współistniejące, inaczej wielochorobowość, to jednoczesne występowanie u pacjenta dwóch lub więcej schorzeń. W kontekście pandemii koronawirusa słyszymy o nich niemal codziennie. Według naukowców to choroby układu krążenia, nadciśnienie, cukrzyca, zastoinowa niewydolność serca, przewlekła choroby nerek, czy też choroby onkologiczne niosą ze sobą najwyższe ryzyko zgonu z powodu COVID-19. I pomimo faktu, że 80 proc. zakażonych SARS-Cov-2 przechodzi chorobę bezobjawowo lub w sposób łagodny, zakażenie wirusem osłabionego chorobami współistniejącymi organizmu może zakończyć się śmiertelnie. W szczególności dotyczy to osób w podeszłym wieku – badania opublikowane w “Journal of Comorbidity” wykazują, że z wielochorobowością mierzy się nawet 95 proc. populacji po 65. roku życia. Zdaniem specjalistów ważną rolę w ograniczeniu występowania chorób współistniejących odgrywa aktywność fizyczna, którą należy traktować jako formę profilaktyki.
Zmniejszenie ryzyka występowania chorób
“Badania epidemiologiczne w populacji ogólnej udowodniły, że regularna aktywność fizyczna o charakterze umiarkowanym do dużego prowadzi do zmniejszenia ryzyka występowania chorób, będących czynnikami ryzyka niepomyślnego przebiegu COVID-19, takich jak choroby serca, choroby nowotworowe czy niewydolność nerek o średnio 20-30 proc. w odniesieniu do każdej pojedynczej jednostki chorobowej – mówi kardiolog sportowy dr hab. n. med. Łukasz Małek. Jeszcze większego stopnia poprawę rokowania obserwowano u aktywnych fizycznie osób z już rozwiniętymi chorobami, takimi jak choroba wieńcowa czy niewydolność serca. Wymienionych powyżej korzyści można się spodziewać, utrzymując co najmniej 150 minut tygodniowo aktywności fizycznej rozłożonej na 4-5 dni w tygodniu, po minimum 30 minut.
Nadwaga jako czynnik ryzyka
Regularna aktywność fizyczna pomaga w utrzymaniu prawidłowej masy ciała i w redukcji tkanki tłuszczowej, które uznawane są za czynniki powodujące występowanie współistniejących chorób cywilizacyjnych.
“Z nadwagą, a zwłaszcza otyłością, związane są takie choroby jak nadciśnienie tętnicze, zaburzenia lipidowe czy cukrzyca, a następnie powikłania tych chorób w postaci miażdżycy, przewlekłej niewydolność serca czy niewydolność nerek – mówi dr hab. n. med. Łukasz Małek. Nadwaga i otyłość są też jednym z czynników ryzyka najczęstszych chorób nowotworowych takich, jak rak jelita grubego czy nowotwory narządów płciowych. Korzystne działanie aktywności fizycznej na poziomie makroskopowym wyrażające się zmniejszeniem zawartości tkanki tłuszczowej w ciele, zaś w skali mikro przekłada się na prawidłowe funkcjonowanie naczyń krwionośnych (mniejszy opór naczyniowy, lepszą czynność śródbłonka), ograniczenie aktywności układu współczulnego, zmniejszenie insulinooporności, stymulację układu immunologicznego, zapobieganie przewlekłemu stanowi zapalnemu czy powstawaniu wolnych rodników, będących czynnikami rakotwórczymi.
Niezdrowa przerwa w ruchu
Jak wynika z badania MultiSport Index Pandemia przeprowadzonego w kwietniu br. podczas wiosennego lockdownu, 43 proc. Polaków ograniczyło aktywność fizyczną, głównie z powodu zamknięcia obiektów sportowych. To z kolei w opinii samych badanych negatywnie odbiło się na ich zdrowiu (65 proc.) i samopoczuciu (74 proc.). Z tego powodu ważna jest regularna aktywność fizyczna, gdyż przynosi największe korzyści dla zdrowia. Znacząca rolę w promowaniu aktywności fizycznej i zdrowego stylu życia ogrywają w Polsce pracodawcy. Wielu z nich w czasie pandemii zachęca pracowników do ruchu w obiektach sportowych lub w warunkach domowych oferując np. Program MultiSport, w ramach którego użytkownicy zyskują dostęp do wciąż otwartych szkół jogi, ścianek wspinaczkowych, czy kortów tenisowych. Dodatkowo osoby posiadające aktywna kartę mogą skorzystać z platformy treningowej online. Z platformy treningowej mogą korzystać także klienci indywidualni. Z treningów online w czasie wiosennego lockdownu korzystało ¾ użytkowników Programu MultiSport.
Pozytywny wpływ aktywności fizycznej na samopoczucie
Znaczący wpływ aktywności na zdrowie potwierdzają także badania przeprowadzone w okresie wakacji – aż 92 proc. MultiSportowców, którzy po lockdownie wrócili do aktywności fizycznej zadeklarowało pozytywny wpływ ponownych treningów na samopoczucie (92 proc.), zdrowie (88 proc.) oraz sylwetkę (81 proc.). Aktywny styl życia zyskuje na znaczeniu w obecnej sytuacji – również w kontekście zdrowia psychicznego. Ze stresem spowodowanym pandemią zmaga się aż 48 proc. Polaków. Od czasu jej wybuchu 33 proc. Polaków zaczęło odczuwać niepokój i lęk, 31 proc. zaburzenia nastroju, 26 proc. zaburzenia snu, 26 proc. bóle głowy, a 13 proc. stany depresyjne.
Zdrowsze społeczeństwo przyszłości
Czy zwiększenie aktywności fizycznej społeczeństwa mogłoby przełożyć się na mniejszą częstotliwość występowania chorób cywilizacyjnych, będących czynnikami ryzyka m.in. niepomyślnego przebiegu COVID-19? Zdaniem dr hab. n. med. Łukasza Małka jest to bardzo prawdopodobny scenariusz. ” Hipotetycznie, można by na podstawie danych epidemiologicznych założyć, że dzięki regularnej aktywności fizycznej co najmniej 20 proc. mniej osób w Polsce byłoby narażone na ciężki przebieg Covid-19, przy czym ryzyko to wzrasta wraz z liczbą i stopniem zaawansowania wymienionych chorób, a aktywność fizyczna oddziałuje na nie wszystkie, stąd efekt łączny mógłby być znacznie lepszy, niż wskazany wyżej – mówi kardiolog sportowy.
Mało aktywnych fizycznie Polaków
Dane dla Polski nie napawają jednak optymizmem – według badania MultiSport Index 2019, tylko 64 proc. osób w Polsce jest aktywnych fizycznie przynajmniej raz w miesiącu. Regularnie uprawiających sport, a więc ćwiczących zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia, jest w naszym kraju znacznie mniej. “Przy zmianie trybu życia opierającej się na zwiększeniu regularnej aktywności fizycznej w kontekście populacyjnym, pandemia w naszym kraju i na świecie mogłaby wyglądać zupełnie inaczej. Osoby aktywne fizycznie mają bowiem nie tylko mniej czynników ryzyka ciężkiego przebiegu choroby, ale także bardziej sprawny układ immunologiczny, co przekłada się na niższe prawdopodobieństwo zakażenia lub szansę na bezobjawowy przebieg choroby – podsumowuje dr hab. n. med. Łukasz Małek.
Źródło: materiały prasowe
Fot. Jordan Opel/ Unsplash
