Kształtowanie sylwetki klienta lub klientki może wydawać się dla trenera stosunkowo prostym zadaniem. Mówi się, że rekompozycja ciała bywa efektem ubocznym systematycznego ruchu. Bywają jednak momenty, gdy w naszej pracy spotykamy się z początkującym podopiecznym, który błyskawicznie chce widzieć efekty. I właśnie wtedy pojawiają się największe wyzwania dla trenera.
Pomimo wzrostów świadomości klientów z zakresu zdrowia oraz większego niż kiedyś zainteresowania aktywnością fizyczną, w naszych klubach ciągle spotykamy osoby oczekujące spektakularnych efektów poprawy sylwetki. Najlepiej byłoby, gdyby efekty przyszły błyskawicznie, na przykład w ciągu pierwszego miesiąca ćwiczeń. Takie podejście wynika z niewielkiego doświadczenia klientów dotyczącego pracy nad własnym ciałem. W czasie ćwiczeń i po nich w ciele zachodzi bowiem wiele złożonych procesów metabolicznych. O ich istnieniu klientki i klienci klubów często nie wiedzą. Nie zawsze mają też świadomość jak bardzo istotne jest odpowiednie żywienie. Jakie są największe wyzwania dla trenera w tym zakresie? Jak je zrealizować razem z podopiecznymi?
Wyzwania dla trenera: spokój i edukacja
Wzrost poirytowania związany z brakiem akceptacji własnego wyglądu połączony z ogromną chęcią zmiany tego wyglądu powoduje, że klienci i klientki często oczekują efektu tak szybko, jak to tylko możliwe.
Pomocna (i niezbędna!) w pracy z nimi jest więc tutaj odpowiednia edukacja podopiecznego, którą należy rozpocząć już w trakcie konsultacji treningowej. Warto ustalić realny do osiągnięcia cel oraz wskazać optymalny czas potrzebny do jego realizacji.
Kolejną ważną rzeczą są regularne badania krwi i innych wskaźników (m.in. profil tarczycowy, lipidogram, insulina i glukoza na czczo), które są w stanie wiele powiedzieć na temat ogólnego stanu zdrowia naszego podopiecznego. Każde odchylenie od norm może skutkować wydłużeniem całego, a w skrajnych przypadkach – brakiem jakichkolwiek efektów.
Trzeba też pamiętać, że każda regularnie ćwicząca osoba po pewnym czasie gorzej znosi obciążenia treningowe. Osoby początkujące mogą odczuwać je zupełnie inaczej.
Z powodu małej adaptacji układów nerwowych do nawarstwiającego się zmęczenia, a także DOMS-ów (delayed onset muscle soreness), czyli opóźnionej bolesności mięśni. Dlatego każdy trener powinien być w stałym kontakcie z podopiecznymi.
Odczucia treningowe są adekwatne do obciążeń i objętości treningowej naszych podopiecznych bez względu na staż treningowy. Natomiast systematyczna praca treningowa z odpowiednimi obciążeniami pomaga sukcesywnie progresować oraz łatwiej wrócić po przerwie do wypracowanych obciążeń.
Komunikacja z osobami ćwiczącymi powinna dotyczyć m.in. tego, jak dana jednostka treningowa wpłynęła na odczucie przez nich zmęczenia. Ważne, żeby pozyskać informacje, ile czasu potrzebują na regenerację.
Dieta wyzwaniem trenera i podopiecznego
W wywiadzie trenerskim warto zawrzeć kilka pytań dotyczących ogólnego żywienia podopiecznego. Ile posiłków jada? Czy je regularnie? Czy jego dieta zawiera świeże owoce i warzywa oraz spożywaną ilość mięsa oraz rodzaj tłuszczy?
By odpowiedzieć na te pytania warto zaopatrzyć klienta w trzydniowy dziennik żywieniowy, czyli tabelę do uzupełnienia przez samego podopiecznego. Z jej pomocą można szczegółowo przyjrzeć się i obliczyć przybliżoną wartość kalorii spożywaną przez klienta. W dalszej kolejności można zaproponować zmiany, które należy wprowadzić w diecie lub zaproponować specjalistyczną pomoc dietetyka klinicznego. Dopasuje on żywienie pod cel klienta, uwzględniając jego badania oraz możliwe choroby współistniejące. W takim przypadku kolejnym zadaniem trenera jest tylko kontrola oraz monitorowanie efektów współpracy.
Monitoring i szybka reakcja
Sprawna reakcja ze strony trenera, ewentualna zmiana planów treningowych podopiecznych może zapobiec spadkom ich motywacji, które mogą przyczynić się niekiedy do rezygnacji ze współpracy z nami i klubem. Z kolei systematyczność wyrobi u nich zdrowy nawyk regularnej aktywności fizycznej, a co za tym idzie, ćwiczeniom pod okiem trenera.
Oprócz monitorowania samopoczucia powinniśmy również prowadzić obserwacje pomiarów ciała naszych podopiecznych. To doskonałe narzędzie motywacyjne, które pokaże im zmiany w kompozycji ciała, gdy nie zmienia się jego masa, a podopieczni oczekują widocznych efektów swoich treningów.
Praca z osobami początkującymi to przede wszystkim edukacja z zakresu treningu i odpowiedniego żywienia, dbanie o zaangażowanie treningowe, wyrabianie nawyku oraz dobranie odpowiednich metod i obciążeń treningowych. Kombinacja i sprawne używanie tych narzędzi pozwoli maksymalizować efekt pracy trenerów z podopiecznymi, bez straty motywacji tego drugich.
Sonia Świetlik
Od 8 lat pracuje jako trenerka personalna. Sport od zawsze był nieodłącznym elementem jej życia. Trenowałam różne dyscypliny, ale ostatecznie wróciłam do lekkoatletyki i biegów sprinterskich, z których czerpie najwięcej satysfakcji i radości. Regularnie pogłębia swoją wiedzę, biorąc udział w profesjonalnych kursach i szkoleniach z zakresu rehabilitacji, treningu funkcjonalnego i biegowego.
Jest absolwentką Wyższej Szkoły Rehabilitacji na kierunku „Fizjoterapia w sporcie”. Jej podopiecznymi są osoby o różnym stopniu zaawansowania, z dysfunkcjami ruchowymi oraz sportowcy. Od kilku lat prowadzi kursy i szkolenia dla trenerów personalnych. Na studiach podyplomowych Trener Personalny przy Wyższej Szkole Rehabilitacji skupi się na tematyce metodyki treningu siłowego.
